آکنه به عنوان یکی از آزارنده ترین بیماری های پوستی، با سطح تستوسترون رابطه مستقیم دارد. با اینکه آکنه ممکن است به دلایلی چون عفونت باکتریایی یا کمبود ویتامین د نیز به وجود آید، پژوهشها نشان داده است که عدم وجود تعادل بین هورمونها هم ممکن است باعث این مشکل شود.
در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه بالا رفتن سطح تستوسترون، می تواند از طریق به وجود آوردن آکنه، به پوست شما آسیب بزند و راه حل این مشکل چیست.
چگونه تستوسترون باعث بروز آکنه می شود؟
به هم خوردن تعادل هورمونی و بالا بودن سطح هورمون تستوسترون، ممکن است به بروز آکنه، هم در مردان و هم در زنان، از زمان نوجوانی تا دوران بلوغ شود. این هورمون جنسی، در مردان در قسمت بیضه ها و در زنان در قسمت تخمدان، البته به مقدار بسیار کم تولید می شود.
این هورمون نقش اساسی در تشکیل شخصیت مردانه در مردان ، تنظیم قوای جنسی و باروری در زنان و مردان و تاثیر بر خلق و خوی افراد دارد. تستسترون می تواند با تحریک سبوم، باعث پدیدار شدن آکنه شود. سبوم، ماده ای روغنی شکل است که توسط غدد سبوم داخل پوست تولید می شود. تعداد این غده های ترشح چربی در قسمت صورت زیادتر است و به همین دلیل، ترشح چربی در قسمت صورت، قادر است منافذ پوست را به‌سرعت مسدود کند.
این منافذ بسته شده، می تواند سلولهای مرده پوست، آلودگی، باکتری و سایر ذرات محیطی را در خود نگه دارد و باعث التهاب و قرمز شدن پوست شود که به این نواحی ملتهب، اصطلاحا آکنه گفته می شود. به خاطر همین، تولید بیش از حد تستوسترون، می تواند به تولید بیش از حد سبوم منجر شود که این امر، خود باعث بروز جوشهای پوستی و آکنه می شود. آکنه به صورتهای متفاوتی ظاهر می شود بعضیها سرسفید هستند بعضیها سر سیاه بعضیها قرمز و صورتی.
آیا بالا بودن سطح تستوسترون به آکنه منجر می شود؟
ترشح بیش از حد تستوسترون، می تواند منجر به تولید بیش از حد سبوم شود. احتمال زیادی وجود دارد که بالا بودن سطح این هورمون استروئیدی غدد تولیدکننده چربی پوست را تحریک کند و این امر به بروز آکنه منجر شود.
با اینکه پایین بودن سطح تستوسترون، ربطی به بروز آکنه ندارد ولی گاهی اوقات داروهایی که برای تنظیم تستسترون استفاده می شود، خود ممکن است باعث بروز آکنه شود. یک پژوهش که در سال ۲۰۱۱ انجام شد نشان داد که بیمارانی که سطح بالاتری از تستسترون داشتند میزان ابتلایشان به آکنه نیز بالاتر بود.
در این تحقیق، پژوهشگران سطح هورمونهای اندروژن ۲۰۷ زن مبتلا به آکنه را که بین ۱۸تا ۴۵ سال سن داشتند، اندازه گیری کردند و متوجه شدند که ۷۲ درصد از آنان سطح بالایی از تستستون دارند. بسیاری از نوجوانان با مشکل گاه وبیگاه آکنه روی صورت خود مواجه می شوند. این مسئله به خاطر این است که هورمون تستوسترون در این سنین شروع به بالا رفتن می کند.
سطح پایین تستسترون
چه چیز باعث می شود سطح تستوسترون بالا یا پایین رود؟
همانند سایر هورمونهای جنسی، سطح تستوسترون نیز در طول زندگی بر اساس سن، عوامل محیطی و سایر موارد، بالا و پایین می رود. سطح این هورمو، در پسران و دختران، از دوران نوجوانی شروع به بالا رفتن می کند و در حدود ۳۰ سالگی به بعد، رو به کاهش می گذارد. سایر عوامل بالا و پایین رفتن سطح تستوسترون بدین شرح است:
عواملی که باعث کاهش سطح تستستوسترون می شوند
معمولا سطح تستسترون مردان با بالا رفتن سن پایین می آید. بر اساس اماری که سازمان اورولوژی امریکا ارائه کرده است. حدود ۴۰ درصد از مردان ۴۵ ساله به بالا سطح تستوسترون پایینی دارند. سایر عوامل پایین اورنده سطح تستوسترون عبارتند از:
- ضربه یا آسیب دیدگی یا قطع خون رسانی به بیضه ها
- عفونت بیضه
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی برای درمان سرطان پروستات در مردان
- سوء مصرف الکل
- برخی داروها مانند داروهای مسکن، استروئیدها (مانند پردنیزون) و غیره
- اختلالات متابولیک مانند هموکروماتوز
- اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
- چاقی یا کاهش شدید وزن
با اینکه پایین آمدن سطح تستوسترون در به وجود امدن آکنه نقشی ندارد اما مشکلات دیگری در اثر این پایین آمدن ایجاد می شود. مانند اختلال در عملکرد امور جنسی، ریزش مو، اختلال در خلق و خو، خستگی زودهنگام و بالا رفتن میزان چربی بدن.
عوامل بالا رفتن تستوسترون
در بعضی موارد، بالا رفتن سطح تستوسترون آقایان، دلیل ارثی دارد. این گونه افراد، بیشتر از بقیه در معرض خطر سکته و انواع بیماریهای قلبی عروقی هستند. یکی دیگر از عوامل بالا رفتن بیش از حد سطح تستوسترون، وجود تومور در بیضه ها یا در غدد فوق کلیوی است.
در زنان، سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند سطح تستوسترون را افزایش دهد. علاوه بر به وجود آمدن آکنه، سطح بالای تستوسترون می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی، مانند ایجاد لخته‌های خون و مشکلات مختلف قلبی عروقی شود.
چگونه سطح تستوسترون را ثابت نگه داریم؟
ابتدا باید یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید تا سطح تستوسترون خود را در حد مطلوبی ثابت نگه دارید. چند تغییر ساده در سبک زندگی که می تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند عبارتند از:
- حداقل ۷ تا ۸ ساعت در شب بخوابید. این برای ریکاوری مناسب بدن و کاهش استرس ضروری است.
- ورزش منظم، اعم از کار با وزنه و تمرینات هوازی، به حفظ سطح بهینه اکسیژن در خون کمک می کند و شما را قادر می سازد با موقعیت های استرس زا کنار بیایید.
- به طور کلی کاهش و مدیریت استرس سلامت عمومی افراد را بهبود می بخشد.
- تغییرات در عادات غذایی بر سطح تستوسترون نیز تأثیر می گذارد. مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده، محصولات لبنی و غذاهای دارای قند بالا را محدود کنید. علاوه بر این، غذاهای سالم تری مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی را به رژیم غذایی خود بیافزایید.
همچنین باید از مصرف کورتیکواستروئیدها و استروئیدهای آنابولیک خودداری کنید تا سطح تستوسترون خود را ثابت نگه دارید.
اگر سطح تستوسترون شما پایین است، ممکن است نیاز به درمان با تستوسترون داشته باشید. شما می‌توانید دوز هورمونی مورد نیاز را از راه‌های مختلف مانند چسب، تزریق یا ژل، به بدن خود برسانید. به یاد داشسته باشید که حتما باید برای تشخیص مناسب و درمان مناسب برای متعادل کردن سطوح هورمونی خود به پزشک مراجعه کنید.
چگونه آکنه ناشی از بالا بودن سطح تستسترون را درمان کنیم؟
هرگونه درمانی که برای به تعادل رساندن سطح تستسترون انجام شود، نیاز به زمان دارد تا نتایج آن مشخص شود. در کنار درمانهای هورمونی، نیاز است که به موارد زیر توجه کنید.
تغییراتی در سبک زندگی
ایجاد تغییر در رژیم غذایی
شما باید میزان مصرف غذاهای چرب، شکلات، مواد لبنی، غذاهای حاوی مقدار زیادی چربیهای امگا۶، غلات تصفیه شده، شکر و فست فودها را به شدت کاهش دهید.
کاهش استرس
سعی کنید میزان استرس خود را با مدیتیشن، تمرینات نمفسی، معاشرت با افراد خانواده و دوستان و مشغول کردن خود با فعالیتهای مثبت، کاهش دهید. همچنین می توانید در صورت نیاز، از یک مشاور یا تراپیست نیز کمک بگیرید.
خواب
سعی کنید میزان و کیفیت خواب خود را بهتر کنید.
درمانهایی برای آکنه
داروهای پوستی
برای کمک به بهبود آکنه، می توانید از کرمها، ژلها یا پمادهای حاوی رتینوئید، اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید بهره بگیرید.
داروهای ضد بارداری
قرص های حاوی اتینیل استرادیول می تواند به خانمها در کاهش آکنه ناشی از عدم تعادل هورمونی کمک کند.
داروهای ضد آندروژنی
استفاده از داروهای ضد آندروژن می تواند سطح تستوسترون را تثبیت و به کاهش تولید سبوم کمک کند.
تغییر در روال مراقبت از پوست
- صورت خود را دو بار در روز با یک پاک کننده ملایم صورت تمیز کنید.
- از استفاده از اسکراب های خشن و قوی خودداری کنید.
- از فشار دادن جوش های خود بپرهیزید و بی جهت به صورت خود دست نزنید.
- سیگار را ترک کنید.
- اگر آرایش می کنید، از محصولات آرایشی غیر کومدوژنیک و بر پایه آب استفاده کنید. این نوع محصولات، منافذ پوست شما را مسدود نمی کنند.
- قبل از خواب، صورت خود را از باقی مانده آرایش، کاملا پاک کنید.
- می توانید از کانسیلر استفاده کنید تا جوش ها روی پوستتان کمتر دیده شوند، اما قبل از رفتن به رختخواب آن را از روی پوست، تمیز کنید
درمان آکنه، چقدر طول می کشد؟
برای درمان این نوع آکنه ها، نمی توان زمان کاملا مشخصی را تعیین کرد. این زمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در بعضی از افراد، آکنه در عرض چند روز بهبود می یابد. در حالی که برای افراد دیگر، ممکن است تا چند هفته نیز طول بکشد. آکنه اگر به درستی درمان نشود، ممکن است حتی تا ماه ها روی پوست باقی بماند.
چکیده:
سطح بالای تستوسترون می تواند منجر به بروز آکنه و سایر بیماریها شود.
افزایش سطح تستوسترون می تواند تولید سبوم را افزایش دهد و ترشح بیش از حد سبوم نیز باعث ایجاد آکنه می شود.
اگر عدم تعادل هورمونی باعث آکنه شما می شود، برای راه حل با یک متخصص پوست مشورت کنید.
